strona glowna poczatek poprzednia strona nastepna strona

Czy niepłodność jest uleczalna?

Niepłodność nie jest chorobą

Niepłodność sama w sobie nie jest chorobą, ale pewnym stanem - małżonkowie starają się o poczęcie dziecka, a nie dochodzi do tego. Przyczyną tego stanu może być choroba kobiety, mężczyzny lub obojga. Nie musi jednak tak być. Bardzo często nie udaje się wykryć żadnej choroby, która mogłaby być przyczyną niepłodności. W takim przypadku nie można powiedzieć, że na pewno dana para nie będzie mogła mieć dzieci.

Znalezienie przyczyny niepłodności nie jest rzeczą łatwą. Stwierdzenie, że dana para nie będzie mogła mieć dzieci może być pewne tylko w nielicznych przypadkach, kiedy lekarz znalazł konkretną i nieuleczalną przyczynę niepłodności.

Niepłodność może być nieuleczalna

Na szczęście bardzo rzadkie są przypadki, kiedy można z całą pewnością stwierdzić, że mimo leczenia nie uda się doprowadzić do poczęcia. Chodzi tu przede wszystkim o wady rozwojowe dotyczące gonad lub ciężkie wady rozwojowe narządów płciowych takie jak np. zespół Turnera, zespół Klinefeltera, dysgenezja gonad, zespół feminizujących jąder, hipergonadotropowy niedorozwój jajników, całkowity brak macicy. Wszystkie te schorzenia na szczęście są bardzo rzadkie.

Inne choroby mogą jedynie w mniejszym lub większym stopniu zmniejszać szansę na zajście w ciążę.

Jeżeli więc lekarz nie stwierdził poważnej choroby wykluczającej możliwość zaistnienia ciąży , to zawsze istnieje nadzieja na własne potomstwo.

Trudności w uzyskaniu poczęcia

W zdecydowanej większości przypadków nie wiadomo, czy dana para będzie mogła mieć dzieci. Lepiej jest więc mówić o trudnościach w zajściu w ciążę niż o niepłodności.

W wielu przypadkach lekarz nie znajduje żadnej przyczyny niepłodności i medycyna nie wie, dlaczego mimo współżycia w czasie dni płodnych nie dochodzi do poczęcia. Gdyby w tych przypadkach (kiedy para stara się o dziecko np. trzy lata i nie dochodzi do poczęcia) była pewność, że już nigdy ci ludzie nie doczekają się dziecka, to można by przypuszczać, że istnieje jakaś poważna przeszkoda, której współczesna medycyna nie zna i nie potrafi diagnozować. Być może w części przypadków taka przeszkoda istnieje. Jednak bywa, że nawet po 10 latach oczekiwania jednak dochodzi do ciąży. Należy więc przyjąć, że po prostu nie wszystko w tej dziedzinie zależy od woli człowieka i możliwości medycyny.

Przypuszcza się też, że w niektórych przypadkach przyczyna może leżeć w psychice kobiety. Są opisywane sytuacje, kiedy dochodzi do poczęcia właśnie po rezygnacji z długotrwałego leczenia, które nie przyniosło dotąd rezultatów, kiedy znika stres wywołany leczeniem i pełnym napięcia oczekiwaniem. Są liczne przypadki, kiedy ciąża staje się nagrodą dla kobiety, która zrezygnowała z dalszego leczenia i zdecydowała się na adopcję dziecka. Znane są też przypadki, gdy kobieta zachodzi w ciążę właśnie w tym czasie, kiedy opiekowała się dzieckiem w celach zarobkowych. Wreszcie zdarza się, że dochodzi do poczęcia w sposob naturalny u kobiety, u której wielokrotnie powtarzana procedura zapłodniena in vitro nie dała efektu.

Leczenie niepłodności a problemy psychologiczne

W innych przypadkach lekarz znajduje przyczynę niepłodności, ale nie jest to przyczyna bezwzględna. Np. zrosty mogą w dużym stopniu unieruchomić jajowody, ale szansa na poczęcie istnieje. Istnieje możliwość uwolnienia jajowodów ze zrostów. W takich przypadkach trudno jest oszacować, jak duża jest szansa na poczęcie, ale na pewno nie można twierdzić, że takiej szansy nie ma.

Każda znaleziona przez lekarza przyczyna niepłodności może rzutować na psychikę kobiety, która łatwo traci nadzieję. W takich przypadkach nie wiadomo, jaka jest rzeczywiście rola znalezionej przeszkody, a jaka stresu, napięcia i poczucia własnej bezradności.

Dlatego należy pamiętać - jeżeli lekarz nie znalazł przyczyny niepłodności, jeżeli badania wypadły dobrze i jest potwierdzone występowanie owulacji, to jest to dobra wiadomość i istnieje szansa na poczęcie, nawet bez leczenia.

Jeżeli lekarz znalazł przyczynę, to trzeba poddać się leczeniu, ale nie oczekiwać, że uda się uzyskać poczęcie natychmiast - np. po operacji. Jeżeli udało się usunąć przeszkodę, to i tak potrzebna jest cierpliwość. Nawet młoda i zupełnie zdrowa para musi często starać się o dziecko kilka miesięcy.

Problemy leczenia niepłodności w polskich warunkach

Oczywiście o przyczynach psychologicznych można mówić tylko wtedy, gdy zostały wyczerpane wszystkie możliwości diagnostyki. Tymczasem, w polskich warunkach trudno mówić o pełnej diagnostyce, jeżeli istnieją szpitale, które nie mają podpisanej umowy na refundację np. takiego ważnego badania, jakim jest histerosalpingografia. Dotyczy to nawet szpitali w centrum Warszawy. Mężczyzna na wizytę u androloga musi czekać wiele miesięcy. Jeżeli znaleziono nieprawidłowości w obrazie nasienia, to często małżonkowie nie wiedzą nawet, do jakiego lekarza powinien zwrócić się mąż. Kobieta, zamiast pełnego profilu hormonalnego ma skierowanie jedynie na kilka wybranych badań. Brakuje ośrodków, gdzie można kompleksowo leczyć niepłodność, gdzie w jednym miejscu byłaby możliwość zrobienia wielu badań, a jednocześnie znalezienia porady zarówno ginekologa, jak i androloga. Zresztą, jak można mówić o prawidłowej diagnostyce, jeżeli w naszym kraju nie ma jednolitych standardów leczenia! W różnych ośrodkach zupełnie inaczej może przebiegać diagnostyka i leczenie, a wszystko zależy od pieniędzy, jakimi dysponuje dana placówka.

Niestety łatwo sobie wyobrazić, że biznes in vitro wykorzystuje tą sytuację. Małżonkowie często nawet nie wiedzą, jakie są możliwości diagnostyki i terapii w ich przypadku oraz do jakich badań mają prawo. Przez to łatwo jest wmówić ludziom z utęsknieniem wyczekującym na dziecko, że nie mają innej szansy na poczęcie, niż tylko w technice in vitro oraz, że jest to tylko kwestia posiadanej przez nich gotówki. Tym bardziej, jeżeli zniechęceni problemami państwowej służby zdrowia zwrócą się o pomoc do gabinetu prywatnego.

Zacytuję tutaj opinię prof. Bogdana Chazana, wieloletniego konsultanta krajowego ds. ginekologii i położnictwa:

Ogromne pragnienie posiadania dziecka przez małżeństwa niepłodne lub za takie uważane powoduje, że diagnostyka i leczenie winno być prowadzone ze szczególną starannością przy przestrzeganiu określonych standardów postępowania medycznego i jakości ocen laboratoryjnych. Zdarzają się jednak przypadki niekompetencji i nieuczciwości.

Obecną sytuację w dziedzinie diagnostyki i leczenia niepłodności w Polsce charakteryzuje:

  1. Nieprzestrzeganie w dużej części ośrodków zasad wynikających z ogólnej wiedzy medycznej w zakresie:
    • rodzaju przeprowadzonych procedur diagnostycznych i leczniczych w zależności od przyczyn niepłodności i jej stopnia
    • jakości wykonywania procedur
  2. Nie ma jednolitych metod oceny skuteczności leczenia
  3. Nie ma wielospecjalistycznych ośrodków zajmujących się niepłodnością małżeńską
  4. Brak przejrzystego systemu referencyjnego, jaki działa od lat w położnictwie
  5. Brak systemu kontroli jakości, efektywnego nadzoru specjalistycznego.
... Operacje naprawcze jajowodów wykonywane są tradycyjną techniką laparotomii w szpitalach na poziomie podstawowym, co już 10 lat temu było określane, jako postępowanie niewłaściwe. Nie ma systematycznej oceny wyników leczenia operacyjnego.
MW 2003 (c) strona glowna poczatek poprzednia strona nastepna strona